چرا باید لایحه «حمایت از زنان در برابر خشونت» تدوین میشد؟ بخش دوم!
ماده ۱۳- وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در راستای تحقق اهداف این قانون مکلف است اقدامات زیر را انجام دهد:
حمایت از تهیه، چاپ، نشر و توزیع آثار و محصولات علمی، فرهنگی و هنری اعم از مکتوب، دیداری و شنیداری.
تسهیل در صدور مجوز برای تمامی آثار و محصولات علمی، فرهنگی و هنری ترویج کننده اهداف این قانون و جلوگیری از ساخت یا انتشار آثار و محصولات معارض با آنها.
طراحی و اجرای برنامههای آموزشی و فرهنگی لازم به منظور ارتقای سطح فرهنگ عمومی در خصوص پرهیز از خشونت و حفظ کرامت و حمایت از زنان در برابر خشونت.
ماده ۱۴- سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران در راستای تحقق اهداف این قانون مکلف است اقدامات زیر را انجام دهد:
تهیه و پخش برنامههای رسانهای در زمینه افزایش حفظ کرامت و حمایت از زنان در برابر خشونت و ترویج الگوهای شایسته رفتار با آنان در خانواده و جامعه.
فراهم نمودن زمینه برای دیگر دستگاههای اجرایی و نهادهای غیر دولتی فعال در امور زنان جهت انتشار برنامهها و مطالب مربوط به اهداف این قانون و انتشار و پخش رایگان آن پس از تصویب کارگروه ملی.
تولید و پخش برنامهها و مطالب مربوط به اهداف این قانون و خودداری از انتشار و پخش برنامهها و مطالب ترویج کننده خشونت علیه زنان.
آموزش مهارتهای اجتماعی و رفتاری (ارتباطی) به شاغلین جهت افزایش امنیت زنان در محیط کار.
تبصره – سازمان مذکور مکلف است بخشی از منابع عمومی و کمکهای مردمی را برای تأمین اعتبارات موردنیاز اجرای برنامههای یادشده اختصاص دهد.
ماده ۱۵- وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در راستای تحقق اهداف این قانون مکلف است اقدامات زیر را انجام دهد:
تقویت و گسترش واحدها و مراکز تخصصی بهداشتی، درمانی، مشاورهای و روانپزشکی برای زنان و تربیت و تأمین نیروهای متخصص در این زمینه.
تهیه برنامهها و متون آموزشی جهت تقویت دانش و مهارت ارایه دهندگان خدمات بهداشتی، درمانی، مددکاری اجتماعی، مشاورهای و روانپزشکی در مواجهه با زنان خشونت دیده یا در معرض خشونت.
تهیه دستورالعملهای رفتاری برای پزشکان، کارکنان مراکز درمانی و ارایه دهندگان خدمات بهداشتی و درمانی به زنان خشونت دیده یا در معرض خشونت.
پذیرش و درمان فوری زنان خشونت دیده یا در معرض خشونت، توسط مراکز درمانی و مستندسازی آسیبهای وارد شده به آنان.
انجام اقدامات حمایتی اولیه و معرفی زن خشونت دیده یا در معرض خشونت به مراکز اورژانس اجتماعی و دیگر مراکز حمایتی با رضایت وی، از سوی مراکز درمانی.
ارایه رونوشت مدارک و مستندات به زن خشونت دیده یا در معرض خشونت در صورت تقاضای وی و رایگان، از سوی مراکز درمانی.
ایجاد سامانه ثبت مستندات و اطلاعات کلیه آثار جسمی و روانی ناشی از خشونت جهت تهیه، آمار و ارایه به مراکز قضایی و
سایر مراکز پژوهشی و تحقیقاتی و اجرایی، در صورت درخواست و با رعایت اصل محرمانگی.
تبصره – زنان موضوع بند (۴) این ماده، در صورت عدم تمکن مالی به تشخیص واحد مددکاری، از پرداخت هزینههای مستقیم درمانی ناشی از خشونت معاف بوده و اینگونه هزینهها از محل صندوق حمایت از زنان خشونت دیده یا در معرض خشونت، موضوع بند (۲) ماده (۸) این قانون پرداخت میگردد.
ماده ۱۶- وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در راستای تحقق اهداف این قانون مکلف است اقدامات زیر را انجام دهد:
تهیه شاخصها و دستورالعملهای حفاظتی و فنی کار زنان به منظور افزایش امنیت و ایمنی آنان در محیط کار با همکاری دیگر نهادهای مرتبط.
حمایت از ایجاد و گسترش تشکلهای کارگری با رویکرد احقاق حقوق کارگران و تأمین امنیت و بازدارندگی از خشونت علیه آنان.
آموزش مهارتهای اجتماعی و رفتاری (ارتباطی) به مدیران و زنان شاغل جهت افزایش امنیت آنان در محیط کار.
ارایه آموزشهای فنی و حرفهای برای زنان خشونت دیده یا در معرض خشونت فاقد تمکن مالی با معرفی سازمان بهزیستی کشور به طور رایگان.
توانمندسازی اقتصادی زنان فاقد تمکن مالی با اولویت زنان زندانی یا دختران بدون سرپرست یا زنان خودسرپرست یا بدسرپرست از جمله اعطای تسهیلات کم بهره و حرفه آموزی در جهت ایجاد اشتغال برای آنان، در راستای باز اجتماعی کردن و پیشگیری از سوء استفادههای احتمالی از آنان با همکاری سایر دستگاهها و نهادهای مرتبط.
ماده ۱۷- سازمان بهزیستی کشور در راستای تحقق اهداف این قانون مکلف است اقدامات زیر را انجام دهد:
شناسایی، پذیرش، اسکان موقت، ارائه خدمات مددکاری، توانمندسازی فردی و اجتماعی زنان خشونت دیده یا در معرض خشونت و در صورت لزوم، فرزندان آنان.
مداخله فردی و اتخاذ تدابیر پیشگیرانه و حمایتی نسبت به زنان خشونت دیده یا در معرض خشونت به درخواست آنان.
طرح هرگونه شکایت یا دعوای حقوقی و کیفری برای زنان خشونت دیده یا در معرض خشونت تحت پوشش سازمان با استفاده از نمایندگان حقوقی سازمان و در مورد سایر زنان خشونت دیده یا در معرض خشونت فاقد تمکن مالی با معرفی به اداره معاضدت کانونهای وکلای دادگستری مربوط.
ایجاد، گسترش و تقویت سامانههای مخابراتی و رایانهای با همکاری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، به منظور دریافت فوری گزارشها و اطلاع رسانی مناسب در خصوص این سامانه ها.
همکاری با تشکلهای مردم نهادی که فعالیت آنها مرتبط با مفاد این ماده میباشد.
توسعه و تقویت مراکز مشاوره و روانشناسی و مراکز فوریتهای اجتماعی و صدور مجوز تأسیس و فعالیت مراکز اسکان موقت و درمانگاههای مددکاری اجتماعی به نهادهای غیردولتی و نظارت و بازرسی بر آنها، با اولویت موضوع زنان خشونت دیده یا در معرض خشونت، وفق مقررات مربوط.
تبصره ۱- چگونگی پذیرش، ترخیص، تعیین شرایط و نحوه برخورداری از خدمات حمایتی، توانمندسازی، نحوه مدیریت و شرایط خدمت نیروی انسانی، دستورالعمل رفتاری نحوه ارایه خدمات حمایتی به مشمولین این قانون، تأسیس مراکز و درمانگاهها و نحوه نظارت بر عملکرد آنها و ترتیبات اجرایی سایر وظایف مقرر در این ماده، به موجب آیین نامهای خواهد بود که ظرف شش ماه از تاریخ لازم الاجرا شدن این قانون توسط سازمان بهزیستی کشور تهیه و به تصویبه هیئت وزیران میرسد.
تبصره ۲- گزارش آن دسته از مأموران و کارکنان سازمان بهزیستی کشور که به موجب حکم رییس این سازمان برای اجرای وظایف مندرج در این ماده انتخاب شده و آموزشهای لازم را دیده اند، در خصوص وقوع خشونت، در حکم گزارش ضابطان دادگستری است. مراجع قضایی و انتظامی مکلفند در چهارچوب قوانین و مقررات مربوط اقدامات لازم را انجام دهند.
تبصره ۳- در مناطق فاقد مراکز مشاوره و روانشناسی و مراکز فوریتهای اجتماعی و درمانگاههای مددکاری، ارایه خدمات مذکور به زنان خشونت دیده یا در معرض خشونت توسط افراد صاحب نظر، متخصص و آموزش دیده با تأیید سازمان بهزیستی کشور بلامانع است.
ماده ۱۸- وزارت راه و شهرسازی در راستای تحقق اهداف این قانون مکلف است اقدامات زیر را انجام دهد.
اولویت بخشی به نیازها و تأمین امنیت اجتماعی زنان در هرگونه سیاستگذاری، تصمیم گیری و برنامه ریزی برای عرصههای عمومی، از طریق تهیه طرحهای توسعه شهری از مقیاس شهر تا محله، ارتقای کیفیت فضاهای عمومی و دسترسیهای شهری، احیای بهسازی و نوسازی محلهها به ویژه در محدودههای ناکارآمد و آسیب پذیر شهری، کلیه شبکههای حمل و نقل و پایانههای مسافری ریلی، هوایی، دریایی، ایستگاهها و استراحتگاههای بین راهی با همکاری دستگاههای مربوط.
توجه به نیازهای زنان در طراحی محیطی و تدوین ضوابط و دستورالعملهای لازم برای جلوگیری از طراحی و ایجاد فضاهای عمومی جرم خیز در شهر مانند پایانههای مسافربری و مجموعههای چند عملکردی، در چارچوب وظایف و اختیارات شورای عالی شهرسازی و معماری ایران.
تأکید و توجه به شرایط و نیازهای زنان در برنامه ها، تصمیمات و مصوبات ستاد ملی بازآفرینی شهری پایدار و ستادهای استان و شهرستان در رابطه با بافتهای ناکارآمد شهری در قالب رویکردهای پیشگیرانه شامل:
الف- تأکید بر توانمندسازی زنان در برنامههای توسعه محلات و محدودههای ناکارآمد شهری؛ ب- تأکید و توجه به مشکلات و آسیبهای اجتماعی زنان در تدوین و تهیه اسناد بازآفرینی شهر و محله.
پ) تخصیص زمین برای ایجاد خانههای امن.
ماده ۱۹- سازمان اداری و استخدامی کشور مکلف است با همکاری وزارتخانههای علوم، تحقیقات و فناوری و تعاون، کار و رفاه اجتماعی نسبت به تهیه و تدوین محتوای آموزشی و برگزاری کارگاههای آموزشی مربوط برای کسب مهارت جهت ایجاد تعادل بین کار زنان با خانواده اقدام نماید.
ماده ۲۰- شهرداریها در راستای تحقق اهداف این قانون مکلفند با همکاری شورای شهر و دستگاههای ذیربط اقدامات زیر را انجام دهند:
تخصیص زمین با همکاری سازمان ملی زمین و مسکن و کمک به تجهیز فضای فیزیکی و امکانات مناسب جهت ایجاد و گسترش مراکز فوریتهای اجتماعی، مراکز اسکان موقت و درمانگاهها و مؤسسات مددکاری اجتماعی.
ارتقای آگاهی شهروندان و آموزش مهارتهای زندگی و اطلاع رسانی در خصوص مراکز حمایتی به منظور حفظ کرامت و افزایش امنیت زنان از طریق برگزاری کارگاههای آموزشی، تبلیغات محیطی و استفاده از امکانات موجود.
توجه به نیازهای زنان در طراحی محیطی و مدیریت منابع شهری با استفاده از متخصصان جرم شناسی و مطالعات شهری از جمله شناسایی، بهسازی فضاهای بی دفاع شهری، نقاط کور و ناامن به منظور کاهش جرایم و ایجاد احساس امنیت در شهروندان بویژه زنان.
ایجاد و توسعه بوستانها، مراکز تفریحی و ورزشی مخصوص زنان در محیطهای شهری.
اختصاص فضاها و امکانات مناسب برای مادران و کودکان در فضاهای عمومی شهر.
کمک به تهیه و تجهیز اماکن و فضاهای مناسب از قبیل گرمخانه، خانههای امن و خانههای سلامت دختران، برای اسکان و تغذیه زنان خشونت دیده یا در معرض خشونت.